Lektin Duyarlılığı Nedir?
Geçmeyen şişkinlik, halsizlik, baş ağrısı ve uyku düzensizliği gibi problemleriniz varsa bu durum lektin duyarlılığınız olduğunu gösterebilir.
Lektin karbonhidratlara bağlanan bir çeşit proteindir. Başta tahıllar olmak üzere pek çok gıdanın içinde bulunur ancak her gıdanın lektin içeriği farklıdır. Özellikle buğday ve buğday embriyosu, kuru baklagiller, patates, domates, patlıcan, yer fıstığı, inek sütü gibi gıdalarda lektin bulunur. Çok zengin olmasa da pirinç yulaf, karabuğday, mısırda da lektin vardır.
Lektin özellikle bitkiler için önemli bir savunma mekanizmasıdır. Bitkinin daha çok köklerinde bulunur ve bitkinin tohumunu korumayı, bu şekilde soyunun devam etmesini sağlar.
Bazı bireylerde lektin dozu ve türüne göre birtakım duyarlılıklar gelişebilir. Bu duyarlılık özellikle artmış bağırsak geçirgenliği nedeniyle lektinin dolaşıma geçmesine sebep olur, bunun sonucunda vücudun savunma sistemi harekete geçer. İmmun sistem kendi dokularına saldırarak otoimmun hastalıkların oluşumuna sebep olur. Lektin tüketimi devamlı hale gelirse süreç tekrarlanır ve savunma hücreleri bağırsak duvarına daha fazla zarar vermeye başlar.
Bağırsak duvarı hasarı uzun vadede sindirim sırasında zararlı ve zararsız maddeleri ayırt etme ve süzme yeteneğini bozar. Bozulan geçirgenlik yeteneği kanınıza zararlı organizmaların ve toksinlerin geçmesine neden olan leaky gut (geçirgen bağırsak) sendromuna sebep olur. Bunun sonucunda vücutta yaygın eklem ağrısı, inflamatuar hastalıklar ve aşırı kilo alımı gibi ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.
Buğday lektini leptin (tokluk hormonu) direnci oluşturursa kilo artışına neden olur. Bu nedenle bir türlü zayıflayamayan kişilerde lektin alımı azaltıldığında zayıflama gerçekleştiği bildirilmektedir.
Bunların dışında lektinin vücutta insülin direncine sebep olduğu ve bu nedenle aşırı kilo alımı ile sonuçlanabileceği çalışmalarda gösterilmiştir.
Lektin duyarlılığında ;
• Ottoimmun hastalıklar
• Şişkinlik
• Gaz, karın ağrısı gibi bağırsak problemleri:
• Yorgunluk, özellikle yemekten sonra yorgunluk.
• Konsantrasyon güçlüğü, kafayı toplayamamak
• Aşırı kaygı, mükemmeliyetçilik, paranoya, sürekli işleri erteleme,
• Serotonin eksikliğine bağlı takıntılı düşünce ve davranışlar
• Egzema, mantar gibi cilt problemleri
• Eklem ağrısı, bel ağrısı
• İnatçı kilo alma veya almama
• Su tutulmasına bağlı göz kapaklarında ve bacaklarda şişkinlik
• Baş ağrısı, migren
• Uyku düzensizliği gibi semptomlar gelişir.
Eğer lektin duyarlılığınız olduğunu düşünüyorsanız bir uzman eşliğinde lektin içeren gıdaları (kuru baklagiller, tahıl, süt gibi) bir süre beslenme düzeninizden çıkarabilirsiniz. Beslenme düzeninizden çıkardığınız gıdaları tekrar beslenme düzeninize eklediğinizde enerji düşüklüğü, karın şişkinliği, sindirim problemi, uyku problemi gibi problemler hissediyorsanız bu durum lektin duyarlılığınız olduğunu gösterir.
Gıdalardaki lektin miktarını düşürmek için bazı yöntemler uygulanabilir. Bunun için çimlendirme, suda bekletme, mayalama, pişirme gibi yöntemler kullanılmaktadır. Özellikle kuru baklagiller ve tahılları çimlendirerek tohumlardaki lektin miktarı düşürülebilir. Bunun dışında kuru baklagilleri tüketmeden bir gece öncesinden suya koyarak ve sık sık suyunu değiştirerek içerisindeki lektin miktarı azaltılabilir. Domates ve patlıcan gibi besinlerin de turşusu yapılarak mayalanabilir ve bu şekilde lektin içeriği düşürülebilir.