Duygu Durumuna İyi Gelen Yiyecekler
Sizin de duygusal iniş çıkışlarınız olduğunda, kendinizi mutsuz hissettiğinizde, herhangi bir boşluk duygusu yaşadığınızda ve ya bazen sebebini bilmeden canınızın bir şeyler çektiğini düşündüğünüz oluyor mu? Oluyorsa yalnız değilsiniz…
Hepimizin hayatında zaman zaman yaşanılan olaylardan kaynaklı rahatsız hissetiğimiz olabilir ve sorunlardan bir bakıma kaçabilmek için çeşitli yöntemler ararız. Bu yöntemler spor yapmak, yeni bir hobi edinmek, belki terapiye gitmek ve ya kendimize iyi gelen şeyler yapmak olabilir. Bununla birlikte istemeden de olsa bağımlılık yapıcı maddelere de yönelebiliriz ve bu çok da istediğimiz bir durum olmaz ama her birimiz biliyoruz ki genellikle en yakın ve en çok kullandığımız kaçış yöntemimiz gıdalardır.
Çünkü küçüklüğümüzden itibaren hep ödül ve ceza yöntemimizi ailelerimizden büyüklerimizden hatta arkadaşlarımızdan dahi yiyeceklerle olabileceğini öğrendik. Tabi ki bunun hem psikolojik hem de fizyolojik bir çok alt yapısı var ve hepsinden tek tek bahsedeceğiz. Yiyecekler çoğu zaman bu alt yapıyı dolduran kısım olarak karşımıza cıktı. Yani durumu geçirmek için olmasa bile bir kaçış yöntemi olarak düşündüğümüz zaman kısa vadeli işe de yaradığı oluyor.
Peki bunun alt yapısı neye dayanır? Yani yedikçe mutlu olabileceğimiz yemekler, yiyecekler, içecekler var mıdır?
Ve gerçekten bize uzun süreli bir mutluluk sunabilir mi? Genellikle mutluluk ve yiyecek denilince akla çikolata gelir. Genel bir söylemdir çikolata ye hadi mutlu ol. Ve ya stresli olduğumuzda buzdolabının başına geçip bu tür gıdalar ararız ve ya bizim sıkıntımızı çözecek tek şey buymuş gibi düşünürüz. Siz de tam şuan da kendinize ben de acaba böyle yapıyor muyum diye sorun? Yüksek ihtimalle cevabınız evet! Olacaktır ki cevabınız evet değilse siz o şanslı yüzdelik dilimdesiniz.
Triptofan kelimesini hiçbir yerde duydunuz mu?
Triptofan amino asidi, esansiyel olan ve kişinin metabolizmasında sentezlenemeyen bir amino asittir. Bu sebeple dışardan besinlerle alınması gereklidir. Bu nörotransmitter de seratonin vücudumuzda sentezlenebilmesi için gereklidir ve hepimiz iyi biliyoruz ki seratonin de mutlu olma yani mutluluk hormonudur. Aslında görüyoruz ki bunların hepsi birbiri ile bağlantılı durumlardır. Oyüzden bilinçli olmadan mutluluk kaynağı olarak yiyeceklere gidiyoruz. Peki detaylı olarak içeriklerine bakıcak olsak tam olarak ne yapar bu triptofan gelin birlikte bakalım..
Triptofan Ne İşe Yarar?
Amino asitlerin vücuttaki en düşük konsantrasyonuna sahip olan triptofan, davranışları ve ruh halini etkileyen, hayati önem taşıyan işlevlere sahiptir.
- Uyku sorunlarının azalmasına yardımcı olur.
- Mevsimsel duygu ve davranış bozukluklarını giderir.
- Sigarayı ve maddeyi bırakırken ortaya çıkan anksiyetik durumları düzenler.
- Kadınlarda regli döneminden önce oluşan rahatsızlıkların azalmasına yardımcı olur.
- Hafıza becerilerini güçlendirdiği düşünülmektedir.
- Depresyon riskini azaltır.
- Saldırganlık eğilimlerini azaltır.
- İştahı düzenler.
- Serotonin içerir. Bu sayede mutluluk verdiği düşünülmektedir.
- Ruh halini düzenler.
Gündelik Triptofan İhtiyacı kaç Gramdır?
Erişkin bir kişinin bedeninde günlük triptofan ihtiyacı, her kilo için yaklaşık 3,6-6 mg arası değişiklik gösterir. Triptofan ihtiyacı kişinin yaşına, kilosuna ve yaptığı spora göre değişir.
Triptofan Azlığı Nedir?
Triptofan eksikliğinin en çok görülen nedeni, dengesiz ve yanlış beslenmedir. Bu konuda doğru beslenme önem arz eder. Triptofan proteinin sentezlenmesine yardımcı olan bir amino asittir. Triptofan seviyesinin düşmesi, aynı zamanda protein eksikliğine de yol açar.
- Triptofan azlığı, dikkat ve hafıza problemlerine sebep olabilir. performansı düşürür. Düşük triptofan hafıza ve bilişi negatif etkiler.
- Ayrıca triptofan seviyesinin düşmesi, serotonin üretiminin azalmasına da neden olur. Bu durum duygu bozukluklarına ve depresyona yol açabilir.
- Anksiyeteyi artıran triptofan düşüklüğü, aynı zamanda uyku durumunun bozulmasına neden
- Öğrenme zorluğuna sebep olabilir
- Küçüklerde kilo vermenin nedenlerinden biridir.
Triptofan İçeren Besinler Nelerdir?
Triptofan bakımında zengin olan içerikler, bitkisel sütler, soya fasulyesi, bezelye, ceviz, avakodo, kakao , muz, mısır, üzüm, çilek, domates, hindi, tavuk, konserve ton balığı, fındık, mercimek, yulaf, eski kaşar, yer fıstığı, karabuğday ekmeği , kabak çekirdeği, ve ananasdır. Beslenme yoluyla alınan en önemli triptofan kaynağı süttür fakat sütün emilimi bağırsaklarda olmadığı için kullanımı özellikle inek sütünün çok önerilmez daha çok bitkisel sütler tercih edilmelidir. Triptofan, bu besinlerde serbest olarak bulunmaz. Besinlerdeki proteinlerin yapısında bulunur.
Morina, uskumru, sardalya, levrek, somon gibi yağlı balıklar, karides ve tarak kabuğu gibi deniz canlıları da triptofan bakımından zengindir.
Uzman Klinik Psikolog Selin Kul