Dikkatsiz yeme, dikkatli yemenin tam tersidir. Aç olmadığınız halde yemek yemeyi, dikkatiniz dağıldığında yemek yemeyi ve güçlü duygulara tepki olarak yemek yemeyi içerebilir.
Dikkatsiz yeme, bilinçli yemenin tam tersidir. Dikkatsiz yeme şunları içerebilir:
• Aç olmadığınız halde yemek yemek
• Dikkati dağınıkken yemek yemek (örn. televizyon izlerken)
• Yiyecekleri porsiyonlamamak
• Güçlü duygulara tepki olarak yemek yeme
• Dış nedenlerle yemek yeme (örneğin bir gıda reklamı gördükten sonra)
Dikkatsizce yemek, istediğinizden daha fazla yiyecek tüketmenize yol açabilir. Bu durum zamanla aşırı kiloya veya obeziteye yol açabilir.
Obezite şu riskleri artırabilir:
• Tip 2 diyabet
• Uyku apnesi
• Kalp hastalığı
• Karaciğer hastalığı
• Böbrek hastalığı
Ayrıca, dikkatsizce yiyorsanız, yeterli besin alamıyor olabilirsiniz.
Dikkatli beslenmenin bir parçası da çeşitli gıda gruplarından beslenmenizi sağlamaktır. Bu, bütün gıdaları en üst düzeye çıkarmayı ve ultra işlenmiş gıdaları en aza indirmeyi hedeflemek anlamına gelir.
Ultra işlenmiş gıdaların yüksek olduğu bir diyet, ölüm oranının artması ve kanser ve kalp hastalığı gibi rahatsızlıkların daha fazla görülme riskiyle bağlantılıdır. Ayrıca, özellikle daha az egzersiz yapan kişilerde depresif semptom riskini de artırabilir.
Öte yandan, çoğunlukla bütün, besin açısından yoğun gıdalarla beslenmek, uzun ömürlülük (longevity) ve hastalıklardan korunma ile ilişkilidir.
Dikkatli yemek için ipuçları
Dikkatli beslenmeyi teşvik etmek için yapabileceğiniz birkaç şey vardır:
Yemek yedikten hemen sonra kendinizi tok hissetmeyebilirsiniz. Aslında, tokluk hissinin ortaya çıkması yirmi dakika kadar sürebilir. Yemeğinizi yerken kendinize yavaşlamayı hatırlatın. Yavaşça ve iyice çiğneyin. Yemeğinizi bitirmeden önce doyduğunuzu hissedebilirsiniz. Öte yandan, çok hızlı yemek yemek, sonrasında kendinizi rahatsız edici derecede tok hissetmenize neden olabilir.
Yemek yerken, sadece yemeğin başında ve sonunda değil, yemek boyunca nasıl hissettiğinize dikkat edin. Kendinizi kontrol edin. Kendinizi tok hissediyorsanız, tabağınızdaki her şeyi bitirmek zorunda olmadığınızı unutmayın.
Nasıl hissettiğinizi düşünün
Kendinizi yoğun duyguları yönetmenin bir yolu olarak yemek yerken bulabilirsiniz. Bu anlarda, neden yeme dürtüsü hissettiğinizi düşünmeye çalışın. Aç mı hissediyorsunuz, yoksa üzgün, gergin veya sıkılmış mı?
Dikkat dağıtıcı unsurları ortadan kaldırın
Ekran karşısında yemek yemekten kaçının. Buna televizyonlar ve tablet ve telefon gibi mobil cihazlar da dahildir. Yemek yerken etrafınızda dikkatinizi dağıtacak şeylerin olması aşırı yemenize neden olabilir.
Küçük adımlarla hedefe ulaşın
Küçük adımlarla başlamak süreci daha gerçekçi ve yönetilebilir hale getirebilir. Örneğin, her gün akşam yemeği sırasında açlık ipuçlarınızı onurlandırarak başlayabilirseniz, bu önemli bir ilerlemedir. Bu size rahat hissettirdiğinde, oradan dallanıp budaklanabilirsiniz.
Kendinize karşı nazik olun
Bilinçli yeme sürecinin en önemli parçası kendinize karşı nazik olmaktır. Değişim bir gecede gerçekleşmez ve aksiliklerle karşılaşırsanız sorun değil. Her zaman kendinizi toparlayabilir ve denemeye devam edebilirsiniz.
Ne zaman doktora görünmeli?
Dikkatsiz yeme tek başına ortaya çıkmayabilir. Başka durumların bir belirtisi de olabilir.
Çeşitli duygu durumları dikkatsiz yemek yeme ile ilişkili olabilir:
Güçlü duygulara veya strese tepki olarak akılsızca yemek yediğinizi düşünüyorsanız, doktorunuzla konuşun. Anksiyete veya depresyonunuz varsa, doktorunuz bunları yönetmek için ihtiyacınız olan yardımı almanıza yardımcı olabilir.
Tıkınırcasına Yeme
Dikkatsiz yeme ile tıkınırcasına yeme bozukluğu arasındaki ayrımı yapmak önemlidir.
Tıkınırcasına yeme, ne yediğinizi veya ne kadar yediğinizi kontrol edemediğinizi hissederken kısa sürede büyük miktarda yemek yediğinizde ortaya çıkar. Düzenli olarak tıkınırcasına yiyorsanız - en az üç ay boyunca haftada en az bir kez tıkınırcasına yeme bozukluğunuz olabilir. Tıkınırcasına yeme sorunu yaşıyorsanız, doktorunuzla konuşmanız önemlidir. Tıkınırcasına yeme, tip 2 diyabet ve kalp hastalığı gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Sonuç olarak…
Dikkatsiz yeme çeşitli davranışları kapsar. Bunlar arasında aç olmadığınız halde yemek yemek, dikkatiniz dağınıkken yemek yemek ve güçlü duygulara tepki olarak yemek yemek sayılabilir.
Yeme konusunda daha dikkatli olmanızı sağlayacak bazı ipuçları arasında dikkat dağıtıcı unsurları ortadan kaldırmak, öğünleriniz boyunca açlık işaretlerinize dikkat etmek ve yeme dürtüsü hissettiğinizde duygularınızı tanımlamak yer alır. Dikkatsizce yemek yemenin depresyon, anksiyete veya stres gibi diğer durumlarla ilişkili olabileceğini unutmamak da önemlidir. Dikkatsizce yemenizin bunlardan bir veya daha fazlasının bir parçası olabileceğini düşünüyorsanız, alanında uzman doktor diyetisyen ve psikologlara danışmayı unutmayın. Buraya tıklayarak hemen ilk adımı atabilirsiniz...