Panik Atak Nedir? Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Herkes yaşamı boyunca duygusal iniş ve çıkışlar yaşar. Bazı dönemlerde ise yaşadıkları olaylar karşısında panik, korku ve endişe gibi duygulara kapılır. Ancak bu duygular içinden çıkılamaz bir hal aldığında, panik atak hastalığı baş gösterebilir. Bu anksiyete bozukluğunda ise korku, endişe ve kaygı gibi hislerin etkisi altında kalınır. Peki, yaşamın hemen hemen her alanını etkileyen panik atak nedir? Belirtileri ve nedenleri nelerdir, testi nasıl yapılır?

Panik Atak Nedir?

Korku nöbeti olarak da bilinen panik atak, düzenli ve ani bir şekilde gelişen bir durumdur. Normal şartlarda herhangi bir tehlikesi yoktur. Ancak kişinin kendini, tehlikeli bir durum içerisinde hissetmesine neden olur. Bu duruma bağlı olarak korku hissetmesine ve heyecanlı bir şekilde tepki vermesine yol açar. Çoğu kişi hayatlarının bazı dönemlerinde bu olumsuz hisleri yaşayabilir. Aslına bakıldığında bu tepkiler normaldir. Çünkü kötü olaylara karşı verilen anlık reaksiyonlardır.

Gün geçtikçe artan bu nöbetler, yaklaşık 15 dakika içerisinde şiddetlenerek en üst düzeye ulaşır. Ortalama 5-30 dakika devam eder ve bu sürenin sonrasında ise azalarak geçer. Panik krizi esnasında kişi, genellikle şiddetli fiziksel belirtiler hisseder. Bunun yanında pek çok kişinin hayatı boyunca 1-2 defa atak yaşaması normal olarak kabul edilmektedir. Ancak tekrarlayan durumlarda artık bir sağlık sorunu olarak değerlendirme yapılması şarttır.

Panik Atak Testi Nasıl Yapılır?

Genel olarak yoğun çalışma şartları, kişilerde kaygı ve stres seviyelerinin yükselmesine neden olur. Günümüzde ise panik bozukluğu yaşayanların sayısında gün geçtikçe artış yaşanmaktadır. Eğer siz de bir korku veya endişe anında vücudunuzda anormal tepkiler gözlemliyorsanız ilk önce kendinize test yapmalısınız. Bu süreçte öncelikle atakların oluşma sıklığı ve belirtilerin varlığı gözlemlenmelidir. Ayrıca atak belirtileri incelendiğinde kriz esnasında en az 3-4 tane belirti olup olmadığına bakılmalıdır.

Çağın sağlık sorunlarından biri olan panik bozukluğu teşhisi için en garanti ve en doğru yol bir uzmandan yardım almaktır. İşte yardım alacağınız psikiyatrist veya psikolog, hastalığın teşhisi için panik atak testi yapar. İlk olarak kişinin aile ve yaşam öyküsünü dinler. Ardından solunum yolu enfeksiyon, tiroit, kan sayım, EKG, efor ve EKO testlerini yapmaktadır. Testleri sonuçlarını değerlendiren uzman, hastanın yaşadıklarının psikolojik nedenlere dayalı olması durumunda tanısını netleştirir. Sonuç olarak kişiye yönelik en uygun tedaviyi başlatır.

Panik Atak Neden Olur?

Günümüzde giderek yaygınlaşan bu sorunun altta yatan asıl nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Dolayısıyla bu konuya dair pek çok farklı görüş mevcuttur. Bu nedenle panik atak neden olur diye sorulduğunda karşınıza birçok faktör çıkar. Yoğun kaygı dönemi olarak yaşanan bu durum, kişinin huzurlu olduğu anda beklenmedik bir şekilde ortaya çıkabilmektedir. Yani çoğu zaman herhangi tetikleyici bir etmenden oluşmamaktadır. Ancak genel olarak panik bozukluğu oluşmasına neden olan faktörler şu şekildedir:

• Aşırı miktarda kafein ve tütün ürünleri tüketmek
• Cinsel istismar ve travmatik olaylar yaşamak
• Çocukluk döneminde cinsel istismara uğramak veya şiddet görmek
• Yasa dışı madde kullanmak
• Uyku düzeninde değişiklikler
• Genetik yatkınlık
• Sosyal çevrede problemler yaşamak
• Sevdiğin birini kaybetmek
• Boşanma
• Uzun süre çok stresli bir yaşam şartlarına sahip olmak
• Ağır antidepresan ilaç kullanmak ve aynı zamanda bu çeşit ilaçları uzman bilgisi dışında aniden bırakmak
• Obsesif kompulsif bozukluk, depresyon ve borderline gibi farklı psikolojik rahatsızlıkların olması
• Stresli, kaygılı ve çekingen bir yapıya sahip olmak
• Beyin sapında yer alan lokus ceruleus bölümünün görevini yerine getirememesi
• Beyin içerisinde yer alana bazı maddelerde dengesizlikler

Yukarıda belirtildiği gibi bozukluğun oluşmasında, vücuttaki kimyasal dengesizlikler ile çevresel ve genetik farklı durumların payı vardır. Bunların yanında, serotonin ve kortizol hormon seviyelerinde görülen değişimlerin de bu soruna yol açtığı düşünülmektedir.

Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Hayatı zorlaştıran panik atağın en büyük dezavantajı ne zaman başlayacağı ne zaman biteceğinin bilinmemesidir. Bununla birlikte panik atak sayısı, durumun şiddetine göre değişiklik gösterir. Bazı kişilerde ayda bir kez oluşurken, bazılarında ise haftada birkaç defa yaşanabilmektedir. Kriz sırasında kişi, aynı zamanda zihinsel ve fiziksel belirtilerde yaşar.

Çoğunlukla kadınlarda daha fazla görülen panik atak belirtileri şu şekildedir:

• Baş ağrısı veya dönmesi
• Bayılma, uzuvlarda uyuşukluk, boğulma, aklı yitirme, delirme, dehşet, kalp krizi geçiriyor veya kontrolü kaybetme hisleri
• Kusma ve mide bulantısı
• Karıncalanma ve sıcak basması
• Titreme, terleme veya ağız kuruluğu
• Ateş basması
• Nefes darlığı, kalp çarpıntısı ve nabız hızlanması
• Ölüm korkusu
• Ani tuvalet ihtiyacı
• Kulaklarda çınlama
• Göğüs ağrısı

Kriz esnasında yukarıdaki semptomlardan en az 4 tanesi aynı anda gelişebilmektedir. Daha az semptom gözlemlenmesi durumu ise kısıtlı panik atak olarak adlandırılmaktadır. Bu durum kişiye her ne kadar korkutucu gelse de aslında tehlikeli bir durum değildir. Yani yaşanan semptomların kişiye doğrudan bir zararı yoktur.

Panik Atak En Çok Kimlerde Görülür?

Genellikle kadınlar daha fazla risk altında olsa da herkes hayatının bir bölümünde panik atak yaşayabilmektedir. Ancak bu durum güçsüzlük veya zayıflık anlamına gelmez. Hastalık çoğunlukla 20 yaşından sonra kendisini göstermeye başlar. Bunun yanı sıra 15 yaş altı çocuklarda ise çok nadir olarak ortaya çıkar. Panik bozukluğuna genellikle psikolojik, kalıtsal ve çevresel etkenler zemin hazırlar. Ayrıca genellikle özgüven sorunu olan ve gelecek kaygısı yaşayan bireyler daha yatkındır.

Bununla beraber düşündüğü senaryoyu gerçekleştirmek için çok çaba sarf edenlerde bozukluk deneyimleme ihtimali oldukça yüksektir. Ayrıca bu rahatsızlığı geçirmiş birinci derece akrabaları olanlarda bu sorunu daha sık yaşar.

Hayatın kalitesini büyük ölçüde bozan panik atak, genellikle mükemmeliyetçi kişilerde görülmektedir. Bunun yanı sıra aşırı derece sigara, alkol veya yasaklı madde kullanan bireylerde de krizler görülür. Hastalığın en çok görüldüğü kesimlerden biri de travma yaşayanlardır. Duygusal darbe, taciz veya boşanma gibi durumlarla karşılaşan kişiler ise yaşadıkları duygu durum bozukluklardan dolayı panik ile karşı karşıya kalabilmektedirler.

Panik Atak Geçiren Kişi Ne Yapmalı?

Hayatınızı negatif etkileyen bu sağlık sorunu, kaygı ve korku yaşamanıza yol açar. Ortaya çıkan belirtilerin varlığında tehlike altında olup olmadığınızı fark etmeniz çok önemlidir. Bu esnada endişeye kapılmadan vücutta oluşan değişimlerin ve bu yaşananların ataktan kaynaklandığı bilinmelidir. Bu açıklamaları göz önünde bulundurarak kriz esnasında aşağıdaki noktalara dikkat etmeniz durumunda atakları yönetmek mümkündür. Panik atağı önlemek ve yönetmek amacıyla yapılması gerekenler şu şekildedir:

• Kriz ile savaşılmamalıdır.
• Mümkün mertebe bulunduğunuz yerde kalmalısınız.
• Dinlendirici, olumlu ve huzurlu yerlere odaklanılmalısınız.
• Atağın geçeceği telkinini vermelisiniz kendinize.
• Hayatı tehdit eden bir rahatsızlık olmadığı unutulmamalıdır.
• Nefesinize odaklanarak derin ve yavaş yavaş nefes alıp verin. Burundan aldığınız derin nefesi beşe kadar saydıktan sonra ağızdan vermelisiniz.
• Hızlanan solunum ve nabzınızı kontrol altına almaya çalışmalısınız.
• Ortam müsait ise gözlerinizi kapatarak, el veya ayağın değdiği bir nesneyi hissetmeye çalışmalısınız.
• Vücut kontrolünü kazanmak için kaslarınızı teker teker sıkıca kasıp gevşetmelisiniz.
• Bilişsel davranışçı terapi üzerine anksiyete yönelik kendine yardım kitapları okumanızı tavsiye ederiz.
• Yoga ve pilates gibi sporların yanı sıra aroma terapileri veya sakinleştirici masajlardan faydalanabilirsiniz.
• Sigara, kafein, alkol, şekerli içecekler ve yiyecek kullanımını azaltın.
• Stresi ve gerginliği minimuma indirmek için düzenli fiziksel egzersizler yapmalısınız.
• Semptomları hafifletmeye yardımcı olan nefes tekniklerini öğrenmelisiniz.

Yukarıda belirttiğimiz yöntemler, panik atağın tedavisi için değil, olası krizi önlemek ve atakları yönetmek içindir.

Panik atak, hayatın zorlaştığı anlarda bir veya iki defa yaşandığında, bu normal bir durum olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla kişinin bir uzmana görünmesine gerek yoktur. Ancak bazı kişilerin krizleri sık tekrarlar ve hayatını olumsuz yönde etkiler. İşte bu durumda mutlaka en kısa süre içerisinde bir psikolog ile görüşmenizde fayda vardır. Unutmayın ki panik atak tedavisi mümkün olan bir rahatsızlıktır. Krizleri yöneterek atağınızı azaltabilirsiniz.