Karbonhidratsız beslenme nedir, insan sağlığı için yararı nedir? Hepsi bu yazıda!
Neden Glutensiz ve Karbonhidratsız Beslenmeliyiz?
Bağırsaklar vücudun kapısıdır. Vücuda ne girecek ne çıkacak belirlendiği yerdir. Eğer biz bu kapıya zarar verirsek yani bu kapıyı kırarsak ne olur?
Geçirgen Bağırsak Nedir?
Bağırsakların iç yüzeyinde tek sıra halinde bağırsak hücreleri bulunur. Bağırsakta bulunan besin maddeleri bu hücrelerin parmaksı çıkıntılarından emilirler yani kana geçerler fakat bağırsağın içinde kana geçmemesi gereken toksin, bakteri, ağır metaller ve sindirilmemiş besin maddeleri de bulunmaktadır. Bu zararlı maddelerin kana geçmemesi için bağırsak hücrelerinin arasında sıkı bağlar mevcuttur. Bu sıkı bağların veya bağırsak hücrelerinin hasar görmesi sonucu emilimi istenmeyen tüm maddeler bağırsak bariyerini geçerek kana karışır. Bu duruma geçirgen bağırsak (sızdıran bağırsak) denir.
Hassasiyeti olan veya olmayan herkeste yoğun miktarda alınan gluten, bağırsak geçirgenliğne neden olmaktadır. Bu etki gluten hassasiyeti olanlarda ve çölyak hastalarında daha şiddetli olmaktadır.
Bağırsaktan kana geçen maddelere (toksin, ağır metal, bakteri ve sindirilmemiş besin maddeleri) karşı vücudun bağışıklık sistemi harekete geçer ve vücutta inflamasyona neden olur.
Bunun sonucunda;
• Besin alerjileri
• Otoimmün hastalıklar (Haşimato tiroid, diyabet)
• Deri hastalıkları (Akne, sedef vb.)
• Nörolojik rahatsızlıklar (Otizm, hiperaktivite vb.)
• Metabolik sendrom (Tansiyon, diyabet, kan yağlarının yükselmesi, obezite)
• Sindirim problemleri (Kabızlık, diyare)
• Emilim bozukluğu (Vitamin, mineral eksikliği)
• Fibromiyalji
• Depresyon ve anksiyete
• Baş ağrısı, migren
• Kronik yorgunluk oluşabilmektedir.
Bu hastalıkların oluşumunu önlemek veya tedavi etmek için öncelikle hastalık nedenini yani geçirgen bağırsağı tedavi etmek gereklidir.
Geçirgen bağırsağı tedavi etmek için:
- Glutensiz beslenmeyi yaşam tarzı haline getirin.
Gluten: Buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan ve vücutta geçirgen bağırsağa neden olan bir proteindir.
Gluten içeren gıdalar:
Buğday, arpa, çavdar ve bunların unlarını içeren tüm ürünler
(Ekmek, simit, poğaça, kek, makarna gibi tüm hamurişi gıdalar)
Bulgur, irmik, bira mayası
Şeker ve şeker içeren tüm ürünler
Geçirgen bağırsağa neden olan gluten içeren gıdalar beslenmede yer almamalıdır. Yani glutensiz beslenme yaşam tarzı haline getirilmelidir.
Bazı kişilerde ise eliminasyon diyeti uygulanır.
Bağırsak duvarına zarar veren alerjenik gıdalar beslenmeden en az 21 gün süreyle çıkarılır. 21 gün bağırsak yüzeyinin iyileşebilmesi ve vücuttaki inflamasyonun azalması için gerekli olan mínimum süredir. Bazı kişilerde daha uzun sürebilir.
21 günden sonra yani vücuttaki inflamasyon sakinleşince diyetten çıkarılan gıdalar tek tek eklenir. Her açılan gıda için 3 gün gözlem yapılır. Herhangi bir rahatsızlığa neden olmuyorsa gıda artık serbest bırakılır ve yeni bir gıda açılır.
Neden Karbonhidratsız Beslenmeliyiz?
Karbonhidratsız beslenme insan vücudu için önemlidir.
- Doğal ürünleri tercih edin.
Paketli ürünlerde ve doğal olmayan ürünlerde yoğun miktarda gıda katkı maddeleri ve tarım ilaçları bulunmaktadır. Gluten gibi bu maddelerde bağırsak duvarına zarar vererek geçirgen bağırsağa neden olur.
- Stresi azaltın.
Uzun süreli stres, vücudun yıkım mekanizmasını harekete geçirerek inflamasyonu tetikler.
- Gereksiz ilaç kullanmayın.
Doktor önerisi dışında antibiyotik kullanımları bağırsak florasını bozarak bağırsak geçirgenliğini tetikler.
- Bağırsak reseptörlerinin tamiri için; probiyotik, omega-3, D vitamini, zerdeçal (kurkumin), çinko, magnezyum yönünden zengin beslenme ve takviye kullanılabilir.
Karbonhidratsız beslenmenin faydaları ve vücudumuz için gerekli olanlar bunlardır.
Uzman Diyetisyen Yeşim Çetin
